Temat: Modelowania świata społecznego
Prowadzący: prof. dr hab. Krzysztof Brzechczyn
Termin: semestr zimowy 2016/2017 (pierwsze zajęcia: zależnie od przebiegu rekrutacji prawdopodobnie w drugim tygodniu października)
Limit: 8 miejsc
Rekrutacja: Zgłoszenie do 10 października 2016 w formie e-maila na adres: brzech@amu.edu.pl wraz z krótkim uzasadnieniem. Selekcja zostanie dokonana na podstawie ogólnych kryteriów i warunków obowiązujących dla SGB na stronie IF UAM https://filozofia.amu.edu.pl/sgb/
Kryteria pomocnicze:
- zgłaszające się osoby powinny być zainteresowane tematyką zajęć obejmującą metodologię humanistyki nauk społecznych, filozofię społeczeństwa i polityki oraz teorią społeczną;
- gotowe do udziału w dyskusjach, przygotowywaniem prezentacji, czytaniem tekstów oraz pisaniem krótkich tekstów naukowych;
- powinny znać język angielski w stopniu umożliwiającym zrozumienie i czytanie tekstów naukowych;
- preferowani przeze mnie będą studenci, którzy uczestniczyli już wcześniej w wykładach fakultatywnych.
Zaliczenie: uczestnictwo i aktywność w grupie badawczej; udział w przygotowaniu raportu końcowego (artykułu).
Tematyka zajęć
Celem samodzielnej grupy badawczej jest przeanalizowanie wpływu przyjmowanych założeń teoretyczno-metodologicznych na konstruowany przez badaczy obraz/wycinek świata społecznego na przykładzie wybranych tekstów naukowych. Założenia te zrekonstruować można za pomocą następujących przykładowych pytań/problemów:
- jaki poziom (mikrospołeczny czy makrospołeczny) życia społecznego jest istotny w wyjaśnianiu zjawisk społecznych;
- jakie jest miejsce i status założenia o racjonalności w wyjaśnianiu działań jednostki i grup społecznych;
- jaki typ czynników (materialne, instytucjonalne, świadomościowe, itp.) uznaje się za główne w rozmaitych teoriach społecznych;
- jaka jest rola przyjmowanej wizji świata społecznego (solidarystyczna vs. antagonistyczna), na czym oparty jest ład społeczny oraz jego kryzys i załamanie.
Wspomniane pytania będą stanowić kryteria interpretacyjne w lekturze i analizie wybranych tekstów naukowych. Szczegółowy ich dobór zależeć będzie od składu i zainteresowań uczestników grupy badawczej. Lektura, analiza i dyskusja pozwoli na przeprowadzenie metodologicznej rekonstrukcji wybranych ujęć. Końcowym celem jest przygotowanie dwóch raportów badawczych (artykułów), które będą podsumowaniem dyskusji toczonej na spotkaniach.
Literatura wybrana:
Benton Ted, Ian Craib, Filozofia nauk społecznych. Od pozytywizmu do postmodernizmu. Wrocław 1998.
Brzechczyn, Krzysztof, Strategies of Comparative Analysis in Historical-Comparative Sociology: An Attempt at an Explication within the Conceptual Framework of the Idealizational Theory of Science. W: G. Borbone, K. Brzechczyn (red.), Idealization XIV: Models in Science. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 108. Leiden/Boston: Brill/Rodopi, 2016, ss. 184-203.
Turner, Jonathan, Struktura teorii socjologicznej. Warszawa: PWN 2004
Nowak Leszek, Dynamika władzy. U podstaw teorii socjalizmu, t. III. Poznań: Nakom 1991.
Pawłowski Tadeusz, Pojęcia i metody współczesnej humanistyki. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Ossolineum, 1977.
Pawłowski, Tadeusz Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych. Warszawa1986.
Sztompka Piotr, Socjologia zmian społecznych. Kraków: Znak 2005.
Sztompka Piotr, (red.), Metodologiczne podstawy socjologii (wybór tekstów). Kraków, 1980.